Karate als competitiesport

Karategraden

De basisreferentie in de groei als karateka is het behalen van de dan-graad (de karateka mag dan een zwarte gordel dragen). Deze groei vergt een intensieve oefenperiode van ongeveer 4 jaar. Het behalen van een eerste dan-graad betekent dat de basisbekwaamheid in karate bereikt is. Eens men die basisbekwaamheid bereikt heeft, kan men verder groeien en hogere dan-graden behalen.

De dan-graden toegekend door de verschillende stijlen binnen Karate Vlaanderen zijn gelijkwaardig en worden als dusdanig erkend. De weg tot het behalen van de eerste dan-graad wordt opgesplitst in verschillende tussenstappen, de kyu-graden. Afhankelijk van de stijlen zijn er doorgaans acht tot tien kyu-graden, waaraan vaak het dragen van een specifieke gordel gekoppeld is. Belangrijke tussenstappen zijn meestal blauwe en bruine gordels. Voor elke kyu- of dan-graad is er een bepaalde voorbereidingstijd vereist, alsook een vastgelegd examenprogramma. Dit gradensysteem is een sterk motiverend aspect van de karatebeoefening en beantwoordt voor heel wat karateka's aan hun 'competitieve' verzuchtingen.

Karatecompetitie

Zowel het schijngevecht als het vrij gevecht werden in een competitievorm gegoten en aan vastgelegde regels onderworpen, zodat een objectieve beoordeling en puntentoekenning mogelijk werd zonder al te veel toegevingen aan het aspect vechten te moeten doen.

Beide competitievormen worden ingericht voor individuen en voor ploegen van drie tot vijf kampers. 

Katacompetitie

Zoals vermeld is kata een schijngevecht met opgelegde technieken. De basiscriteria voor beoordeling zijn het duidelijk tot uiting brengen van 'het gevecht', de correcte uitvoering van de opgelegde technieken en het demonstreren van karatekenmerken zoals kime, kracht, snelheid en spanning.

Bij wedstrijden van hoger niveau worden aanvullende criteria in acht genomen. De katacompetitie heeft ook een esthetisch aspect. De afwisseling van zeer snelle, krachtige technieken met momenten van ingehouden kracht en beheersing maakt van kata een atletisch staaltje van soms adembenemende choreografie en vraagt van de atleet doorzetting, concentratie, precisie en vooral zin voor perfectie. Katacompetitie verloopt in graadsklassen, leeftijdsklassen en soms in geslachtsklassen. 

Kumitecompetitie

Voor de wedstrijden in vechtkunst ontstonden twee belangrijke wedstrijdvormen, beide internationaal erkend.

De kamp naar één punt of ippon is de originele wedstrijdvorm en vertrekt van de traditionele martiale visie dat men in een gevecht slechts één keer kan winnen of verliezen. De tegenstander moet dus met één precieze, krachtige techniek uitgeschakeld worden.

Bij de kamp naar meerdere punten of shobu trachten de kampers gedurende een vastgelegde tijd zoveel mogelijk scores te realiseren. Dit is het moderne, sportieve wedstrijdkarate: de kampers krijgen meerdere kansen om hun vechtkunst te demonstreren. De atletische prestatie staat voorop en de moeilijkheidsgraad van de uitgevoerde technieken wordt mee in aanmerking genomen, want voor een moeilijke techniek kunnen meerdere punten gewonnen worden. In deze gevechtsvorm worden combinaties van worpen of vegen met een uitschakelende techniek zeer hoog gewaardeerd, wat leidt tot soms spectaculaire demonstraties van vechtkunst.

Kumitecompetitie verloopt in leeftijdsklassen, geslachtsklassen en gewichtsklassen. Voor jongeren worden als overgangsvormen soms aangepaste of opgelegde kampvormen toegepast.